su kirliliğini önlemek için yapılan projeler

Site De Rencontre 100 Gratuit 72. Su kirliliği dünya nüfusunun hızla artması, kentsel yerleşimlerin çoğalması ve içme suyunun azalmasıyla birlikte acil önlem alınması gereken bir konu haline geldi. Suyun tüm canlıların hayatı için öneminden bahsetmeye gerek bile yok. Yaşamın kaynağı olan su, her zamankinden büyük bir tehlike altında. Su kirliliği yaygınlaştıkça insan hayatı da tehlikeye atılmış oluyor. Dünya’daki atık suların %80’i nehirlere, göllere ve okyanuslara boşaltılıyor. Bu durum içme suyunun da giderek azalması anlamına geliyor. Sağlıksız su kullanımı sebebiyle hayatını kaybeden insanların sayısı, savaşta hayatını kaybeden insanların sayısını geçti bile. Peki, su kirliliği nedir? Su Kirliliği Nedir? Su kirliliği genelde kimyasal maddeler, mikroorganizmalar, plastik atıklar gibi zararlı maddelerin nehir, göl, okyanus gibi su kütlelerini kirlettiğinde, bu suların kalitesini düşürerek hem çevre için hem de insan için zararlı hale geldiğinde ortaya çıkar. İçme sularında bile arsenik, bakır ve kurşun gibi ağır zehirli maddelerin bulunmasına yol açan pek çok su kirliliği nedenleri olduğu gibi alınan önlemler de vardır. Ülkemizde alınan önlemlere dair bilgi edinmek için Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’ni okuyabilirsiniz. Su Kirliliği Nedenleri Nelerdir? Su kirliliğinin nedenlerini incelerken birkaç farklı kategoride ele almak gerekir. Kentlerden, kasabalardan ve fabrikalardan gelen zehirli maddeler hem yeraltı sularından okyanus sularına kadar pek çok su kaynağını kirletmektedir. 1. Yeraltı Suları Kirliliği Su Kirliliği Temelde yağmur sularının yeryüzünün derinliklerine ulaşması sonucu oluşan yeraltı suları, en önemli içme suyu kaynaklarından biridir. Toprak kirliliğine bağlı olarak bu sulara zehirli maddeler karışmaktadır. Böcek ilaçları, gübreler, fosseptik sistemlerinden sızan atıklar gibi kirletici maddelerin karıştığı kaynaklar onlarca hatta binlerce yıl boyunca kullanılmaz hale gelebilir. Yeraltı suları çeşitli su kaynaklarıyla da birleştikleri için kirliliğin yayılmasına neden olabilir. 2. Yüzey Suları Kirliliği Su Kirliliğini Nasıl Önleyebiliriz? Yüzey suları, Dünya’nın yaklaşık %70’ini kaplayan okyanuslar, göller, nehirler, denizler ve haritada görebileceğimiz tüm mavi alanları kapsar. Yüzey suların da büyük bir kısmı kullanılamaz hale gelme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Nehirlerin, derelerin ve göllerin üçte birinden fazlası kirlenmiş durumda ve içmeye, yüzmeye ya da balık tutmaya uygun değil. Endüstriyel atıklar, geri dönüştürülmemiş plastik atıklar, tarımsal kimyasallar sebebiyle bu sulardaki canlılık azalmakta, bu da insan hayatını olumsuz yönde etkilemektedir. 3. Okyanus Suları Kirliliği Su Kirliliğini Önlemek İçin Neler Yapılabilir? Okyanus ve deniz sularının kirliliği, karadan kaynaklanmaktadır. Kimyasallar, besin atıkları, ağır metaller, çiftliklerden ve fabrikalardan salınan zehirli maddeler nehirler yoluyla denizlere ve okyanuslara atılmaktadır. Özellikle plastik poşet ve pet şişe gibi hafif plastikler de geri dönüşüme gönderilmediği takdirde atıkların sulara dökülmesi ve ya rüzgar yoluyla okyanuslara ulaşmaktadır. Su Kirliliği Nasıl Önlenebilir? Su kirliliğinin önlenebilmesi için uluslararası organizasyonların, sivil toplum kuruluşlarının ve ulusal hükümetlerin işbirliği içerisinde hareket etmesi ve eylem planlarını uygulamaya koyması gerekmektedir. Bu önlemlerin dışında, kişilerin de yaşam tarzlarında belirli değişikliklere giderek su kirliliğini azaltmaya yardımcı olmaları mümkündür. Özellikle çevre dostu ürünler tercih etmek, büyük fark yaratacaktır. Su kirliliğini azaltmak için; Plastik kullanımını azaltın. Plastik poşetler yerine yeniden kullanılabilir bez alışveriş çantası kullanmayı tercih edin. Doğada kaybolması mümkün olmayan ürünleri kullanmayın. Kimyasal temizleyicilerin kaplarını atarken içerisinde zehirli maddelerin kalmadığından emin olun. Aracınızı yağ ve antifriz sızıntısına karşı koruyun. Hobi amaçlı bahçeniz varsa su akışına izin veren bir peyzaj kullanın ve ilaç kullanmaktan kaçının. Toprağın doğal yoldan veya insanoğlu faaliyetleri sonucu yok edilmesi, bozulması, zarar görmesine engel olmak veya önlemek için yapılan fiziksel, kültürel ve bitkisel önleyici faaaliyetleri kapsayacak şekilde toprağın bulunduğu yerde, doğal fonksiyonlarını sürdürebilmesinin sağlanması amacıyla Toprak Koruma projeleri hazırlanır . Toprak koruma projeleri tarih ve 27605 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve tarihinde yürürlüğe giren TOPRAK KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ VE NOKTASAL KAYNAKLI KİRLENMİŞ SAHALARA DAİR YÖNETMELİK kapsamında toprak kirliliğine neden olabilecek işletmelere ilgili yönetmelik Ek-2 Tablo-2’de tanımlı faaliyeti yapanlar, ön değerlendirme sonucu, “Saha durum ve risk değerlendirme ön raporu” , “saha durum ve risk değerlendirme nihai raporu” , “Temizleme faaliyet planlama ve değerlendirme raporu” ve “temizleme faaliyeti uygulama, izleme ve sonlandırma raporu” hazırlatma yükümlülüğü doğabilmektedir . Alanda yapılacak faaliyet ve yatırım sürecinde toprakların korunması, doğal ve yapay olaylar sonucu meydana gelen toprak kayıplarının önlenmesi; arazi kullanım plânları, tarımsal amaçlı arazi kullanım plân ve projeleri ile toprak koruma projelerinin uygulamaya konulması ile sağlanır. Zorunlu olarak kazı veya dolgu gereken herhangi bir arazi kullanımı ile toprak kayıpları ve arazi bozulmaları söz konusu ise araziyi kullananlar tarafından bu projeler hazırlanır veya hazırlattırılır. Arazi bozulmaları ve toprak kayıplarını önlemek için gerekli olan sekileme, çevirme, koruma duvarı, bitkilendirme, arıtma, drenaj gibi imalat, inşaat ve kültürel tedbirleri içeren en az bir ziraat mühendisi sorumluluğunda hazırlanan projeler mülki idare amirleri valilik tarafından onaylanır. Valilikler , heyelan, sel ve rüzgar gibi doğal olaylar sonucu meydana gelen toprak kayıplarını önlemek için, toprak koruma projelerini hazırlatarak uygulamasını yapar veya yaptırır Su Kirliliğini Önlemek için Ne Yapmalıyız? Su kirliliği; göller, nehirler, denizler, okyanuslar ve yeraltı suları gibi su kütlelerinin kirlenmesi veya kirletilmesi sebebiyle kullanılan bir kavramdır. Her türlü su kirliliği, kirliliğin bulunduğu havzanın çevresindeki veya içindeki tüm organizmalara zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda çeşitli tür ve toplulukların yok olmasına da ortam hazırlar. Spesifik olarak su kirliliğinin nedeni, zararlı bileşenler içeren atık suların uygun arıtılmadan havzaya boşaltılmasından kaynaklanmaktadır. Su kirliliği dünya çapında büyük bir sorundur ve birçok ölüm ve salgının nedeni olduğu gözle görülür şekilde ortadadır. Doğrudan veya dolaylı olarak su kirliliğinin yol açtığı hastalıklar günde kişiyi öldürüyor. Buna karşın, gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelerde ciddi sorunların yanında bu kirliliğin azaltılmasına yönelik araştırmalar sürdürülmekte ve devam etmektedir. Bugün Amerika Birleşik Devletleri, dünyadaki en yüksek kirli su yüzdesine sahip ülkedir. Son zamanlardaki ulusal araştırmalar gösteriyor ki ülkedeki nehir havzalarının %45’i, göl havzalarının %47’si ve liman ile haliçlerin %32’ si su kirliliği sebebiyle kirlenmiş bulunmaktadır. Su kirliliği, sudaki canlıların yaşam konforu testi, gözlem ve araştırmalar yoluyla belirlenebilir. Kirlenmiş suda enkaz, tortu, dışkı ve ölü yaratıklar görebilirsiniz, ancak bakteri, virüs ve parazitler gibi görünmez organizmalar da kirlenmiş suyun habercisi olabilir. Su kirliliği, hava ve toprak kirliliği ile birlikte inceleniyor. Toprak kirliliğinin yeraltı sularına, nehirlere ve okyanuslara yayıldığı bilinmektedir. Benzer şekilde, hava yoluyla yayılan kimyasallar da su kütlelerini kirletmektedir. Çevre kirliliğine neden olan kirleticiler, çeşitli kimyasallar, patojenler ve ısı değişimi gibi fiziksel veya duyusal değişiklikleri içerir. Yine doğada ve suda doğal olarak bulunan kalsiyum, sodyum, demir ve manganez gibi minerallerin aşırı değişiminin kirlilik nedeni olduğu düşünülmektedir. Oksijen tüketen maddeler arasında bitkiler gibi doğal elementler ve kimyasal maddeler gibi yapay elementler bulunur. Diğer doğal veya yapay oksijen tüketen maddeler suda bulanıklığa neden olur. Çevredeki bitkilerin büyümesini yavaşlatan ışığı yansıtmaz. Ayrıca bazı balıkların solungaçlarının tıkanmasına neden olur. Doğrudan ve dolaylı kirleticiler su kirliliğinin önde gelen nedenlerinden biridir. Doğrudan kaynaklar fabrikalar, rafineriler ve kanalizasyon arıtma tesisleridir. Dolaylı kirletici kaynakları, su kaynağına toprak, yeraltı suyu sistemleri ve yağmur suyu yoluyla giren kirleticilerdir. Su kirliliğinin kendi içerisinde iki ana gruba ayrılmış çeşitliliği bulunmaktadır. Havzalardaki atık su kaynakları genellikle birbirinden farklıdır, ancak yine de bazı ortak özellikleri paylaşırlar. Su kaynağına bağlı olarak su kirliliği iki farklı sınıfta incelenir. Bunlar nokta kaynaklı kirlilik ve difüzyon kirliliğidir. Kirliliği birbirinden ayıran bu su kirliliğinin çeşitleri nelerdir? Nokta Kaynaklı Kirlilik; Nokta kaynaklı kirlilik, havzanın belirli bir noktadan üretilen atıklarla kirlendiğini gösterir. Bu tür kirliliğin kaynakları arasında evsel atıklar, fabrika atıkları ve kanalizasyon arıtma tesislerinden kaynaklanan rögar taşmaları yer alır. Nokta kaynaklı kirlilik, düzenleyici uygulamanın bir parçası olarak Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Temiz Su Hareketi CWA tarafından tanımlanmaktadır. CWA'nın nokta kaynaklı kirlilik tanımı 1987'de topluluk çapındaki rögar sellerini ve endüstriyel sel baskınlarını içerecek şekilde değiştirilmiştir. Difüzyon Kirliliği; Difüzyon kirliliği ise, tek bir kirlilik kaynağına sahip olmayan yaygın kirlilik için kullanılan bir terimdir. Bu tür kirliliğin nedeni, zamanla az miktarda ki kirleticilerin birikmesidir. Bunun en bilinen örneği, tarım arazilerinin verimli topraklarından süzülen ve zamanla biriken azot bileşiklerine maruz kalmaktır. Bu tür kirliliğe örnek olarak, sel tarafından yok edilen ve uçup giden tarım ürünleri ve orman biyosferleri dahildir. Zaman zaman parklar, yollar ve otoyollar sular altında kalarak kentsel atıklar biriktiriyor. Bu genellikle yaygın kirlilik adına incelenir. Ancak böyle bir birikimin nedeni tek bir yerde kanalizasyon taşması ise bu örnek yeterli olmayabilir. Su kirliliğini meydana getiren etmenler bu şekildedir. Su kirliliği zehirlenmeye, canlı organizmalara zarar vermeye, hastalık ve ölüme neden olabilir. Kirli su ile cilt teması, bu su ile yıkanmış yiyecek ve içecek tüketimi ve mahsul ekimi kirlilikten en çok etkilenilen faaliyetlerdir. Bu kirlenmiş su ile vücudumuza nüfuz eden ve organlara ulaşan kirleticiler hastalığa davetiye çıkarıyor. Bunun yanında biyoçeşitlilik hızla azalmakta ve ormansızlaşma, iklim değişikliği ve toprak bozulması gibi sorunlar su kirliliği sebebiyle yaygınlaşmakta ve önü alınamaz hale gelmektedir. Bu denli zararlı etkilerin önüne geçebilmek için yapılan binlerce araştırma ve faaliyet mevcut. Ancak bunlara rağmen toplumu su kirliliğine dair bilinçlendirmek oldukça zor. Bu büyük ihtimalle toplumun büyük çoğunluğunun umursamadığı bir durum olsa da esasında bu doğa bizim ve biz etkilenmeye başlamışken esas etkileri bizim devam edecek neslimizin görmesi çok büyük bir olasılık. Su kirliliğinin çözüm yollarını bulmak için dünya genelinde oldukça fazla araştırma yapıldı ve çeşitli çözüm önerileri sunuldu. Harvard Üniversitesi'nin su kirliliğiyle ilgili bir makalesine göre, su kirliliği çözümlerinin, onunla başa çıkmanın hem bireyler hem de kurumlar için geçerli yolları vardır. Su kirliliğini yönetmenin ilk yolu daha az su kullanmaktır. Sınırlı kaynakları verimli kullanmak için ev tipi su tasarrufu sağlayan cihazlara öncelik vermenizi öneririz. Diş fırçalarken su akmaması, çamaşır veya bulaşık makinesi dolmadan çalıştırmamak, sebzeleri atık su ile yıkamak gibi öneriler de oldukça önemli bir yer tutar. Evde ve işte kullanılan kimyasal temizleyicilerin miktarının azaltılması tavsiye edilir. Belediye su borularını kontrol etmeli ve düzenli olarak değiştirmelidir. Kanalizasyon arıtma tesislerinin yapımını, yönetimini ve etkin kullanımını garanti altına almak, su kirliliğine yönelik önemli bir adım atabilir. Yağı kanalizasyona dökmek yerine kullanılmış yağı toplamanız ve belediye atık toplama noktasına teslim etmeniz gerekir. Geri dönüştürülebilir ürünlerin seçilmesi, atıkların ayrıştırılıp sınıflandırılması ve geri dönüştürülebilir malzemelerin uygun şişelerde bırakılması önemli görülmektedir. Yanlış ilaç, ilaç ve gübre kullanmaktan kaçınmak ve bunları akıllıca kullanmayı öğrenmek su kirliliğine karşı alınacak önlemlerden biridir. Hawaii Üniversitesi tarafından paylaşılan bir araştırmaya göre, paketlenmiş gıdaların yutulmasından renk seçimine, plastiklerin kullanılmasına ve çöplerin yere atılmasına kadar yaşam üzerindeki birçok etkinin su kirliliği üzerinde üzücü sonuçları olabilir. Su kirliliğini azaltmanın en kolay yollarından biri organik madde içeren ürünleri tercih etmek, ambalajsız ürün almaya alışmak, yeniden kullanım ve geri dönüşüm alışkanlığı geliştirmektir. Düzenli araç bakımı yoluyla olası petrol ve kimyasal atık dökülmelerini önlemek gibi basit görülebilen çözümler de su kirliliğini azaltır. Su kirliliği önlemlerine uyularak, bahsedilen araştırmalara göre aslında yeterli çaba, gayret ve ehemmiyet ile dünyamızın büyük çoğunluğunu oluşturan su kaynaklarını günümüzden daha iyi bir hale getirebilmek mümkündür. Çevre kirliliği bugün insanlığın karşılaştığı en önemli sorunlardan biridir. Giderek artan tüketim ihtiyacı ve büyüyen ekonomik faaliyetlerle biz insanlar çevreye büyük zararlar vermekteyiz. Çevre kirliliğinin alt başlıklarından biri de su artıklarının sulara atılmaması-Sentetik deterjanlı suların bir yerde toplanması-Tarımda kullanılan ilaçların ve gübrelerin sulara karışmasının önlenmesi-Sanayi artık ve atık sularının suları kirletmesinin önlenmesi-Su kaynakları çevresinin temiz tutulması-Çöp ve diğer atıkların sulara bırakılmaması-İçme sularının on dakika kaynatılıp, bütün parazit yumurtalarının tahrip edilerek dezenfekte edilmesi,-Suları kirletenlerin uyarılmasıSu kirliliğini engellemek için toplumsal ve devlet düzeyinde çalışmaların yapılması gerekir. Kısaca maddeler halinde yapabileceklerimizi sıralayacak olursak;-Deterjan gibi günlük kullanılan kimyasalların suya karışması atıkları kullanılabilir sulara ilaçların ve gübrelerin suya karışması kontrol altına alınmalıdır-Su kaynaklarının çevresi temiz tutulmalı, yerleşim için arada mesafe tesisi sayısı ve verimliliği nüfusu kontrol altına suyun önemi hakkında bilinçlendirme çalışmaları kaynaklarının temiz tutulması ve ıslahı için projeler geliştirilmelidir..Hava ve toprak kirliliği doğrudan su kirliliğe neden olmaktadır. Bunlar ile ilgili çalışmalar dikkatli kullanılması sağlanmalı, israf önlenmelidir. İsrafın her türlüsü zarar olduğu gibi suyun gereksiz kullanımı da israfın başlı başına sahip çıkan geleceğine sahip çıkmış demektir. Su hayat kaynağı, yaşam sebebidir. Su canlılar için var olmuş en güzel kaynak. Kaynağımıza sahip çıkmalı, gereksiz kullanımından kaçınılmalıdır. Van Gölü'ndeki kirlilik için kapsamlı projeVAN Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nce bşlatılan ve birçok alanda uzman 4 bilim insanının yer aldığı projeyle, Van Gölü'ndek kirlilik oranını belirlemek ve bu kirliliği önlemek için harekete geçildi. Proje kapsamında Van Gölü'nde belirlenen 800 metrekare alanda ölçüm yapılıyor. Van YYÜ Üniversitesi'ne bağlı Su Ürünleri Fakültesi'nden Ataman Altuğ Atıcı, yapılan çalışmalarda Van Gölü'nün ciddi bir kirlilikle karşı karşıya olduğunu söyledi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nin başlattığı projeyle, Van Gölü'ne kurulan istasyonlar aracılığıyla Van Gölü'nün kirliliği ölülüp, oranı belirleniyor. Van YYÜ Üniversitesi'ne bağlı Su Ürünleri Fakültesi'nden Dr. Öğr. Üyesi Ataman Altuğ Atıcı da aralarında bulunduğu 4 bilim insanı, Van Gölü'ndeki kirlilik oranını ölçüp belirlemek ve kirliliği önlemek için proje hazırladı. ' Van Gölü'nde ne kadar mikro plastik var?' projesi kapsamında başlatılan çalışmalar, 330 mikrometre göz açıklığına sahip olan Manta trawl ağı ile yapılıyor. Tekne ile gölde belirlenen 800 metrekare alan üzerinde 5 bin metreye kadar inilerek, çalışmalar yürütülüyor.'MİKRO PLASTİKLER, İNSANLARIN YEDKLERİNE VE İÇTİKLERİNE DE GİRİYOR'Çalışmayı yürüten Dr. Öğretim Üyesi Atıcı, dünyadaki tüm su kaynaklarında olduğu gibi Van Gölü'nde de plastik atıklarla ilglii ciddi sıkıntılar olduğunu belirterek, "Biz bunu bir çalışmaya dönüştürmek istedik. Tüm dünyada plastikler ciddi bir problem. Birçok su kaynağında ister istemez plastiklerle karşı karşıya kalıyoruz. Bu çalışma da mikro-plastik dediğimiz 5 bin metre altındaki küçük plastik gruplarını incelemeye aldık. Mikro plastikler, daha büyük plastiklerin zamanla parçalanıp küçük parçalardan oluşan bir plastik grubu. Tabi tehlikeli bir durum aslında. Çünkü kullandığımız su kaynakları veya kullandığımız gıdalara bile girmekte. Bunlar insan sağlığı için ciddi tehlike oluşturuyor. Biliyorsunuz Van Gölü kapalı bir göl, kapalı bir havza konumunda. Bir çok su kaynağı Van Gölü ile birleşiyor. Ancak Van Gölü'nde bir çıkış söz konusu değil. Evinizdeki bir havuz gibi düşünün. Sürekli havuza bir şeyler atıyorsunuz. Ama havuz olduğu yerde kalıyor. Su kaynakları bir yere gitmiyor. Bu şekilde düşünürsek ciddi bir tehlike ile karşı karşıyayız. Özellikle bu noktada vatandaşların çevreyi kirtetmemesi, plastik atıklarının olabildiğince biriktirilip en azından çevreye değil de, çöp kutularına atılması, geri dönüşüm yerleri varsa buralara bırakılması büyük bir önem teşkil ediyor" dedi.'VAN GÖLÜ'NDE CİDDİ BİR KİRLİLİKLE KARŞI KARŞIYAYIZ'Van Gölü'ndeki çalışmayı tüm dünyada kullanılan Manta trawl ağ ile yaptıklarını anlatan Dr. Öğretim Üyesi Atıcı, konuşmasını şöyle sürdürdü "Bu ağ, Manta balığına benzediğinden dolayı burada ismini almış bir cihaz. Bu cihazın arka tarafında planton kepçesi dediğimiz ağ yapıda bir yapıya sahip. Yaklaşık 330 mikrometre göz açıklığına sahip. Bu da 5 bin metre atık plastikleri toplamamız için yeterli bir boyut. Tüm dünyada kullanılan bir cihaz. Cihazın kenarlarında kanatları mevcut. Bu cihazla fakültemize ait araştırma teknemizin arkasında su yüzeyinde gezerek, belirlediğimiz istasyonlarda su örneklerimizi alıyoruz. Daha sonra bu su örneklerinde çeşitli elek dediğimiz, farklı boyutlardaki elek gruplarından geçirilerek, plastikleri mikroskop altında inceleme yapıyoruz. Çalışmamız devam etmekte. Ancak gözlemlerimize göre Van Gölü'nde ciddi bir kirlilikle karşı karşıyayız. Özellikle kent nüfusunun yoğun olduğu merkez bölgelerdeki istasyonlarımızda plastik atığı daha fazla gözlemliyoruz. Tabi bu noktada sahil bölgelerine gittiğimizde buralara da maalesef vatandaşların bıraktığı plastik parçaları görmekteyiz. Bu plastik parçalar zaman içinde parçalanarak rüzgarın da etkisiyle suya karışmakta. Kendisini daha sonra mikro plastikler dediğimiz küçük plastiklere ayırıyor. Yaptığımız çalışmada Van Gölü'nde Çarpanak Adası'ndan başlayarak, YYÜ sahili boyunca Van Merkez, Edremit ve Gevaş ilçelerinde istasyonlar belirledik. Bu noktalarda Manta trawl ağımızla belirlediğimiz mesafeler boyunca suyu süzerek plastiklerimizi topladık. Topladığımız su örneklerini eleklerden geçirdik ve atık plastikleri mikroskopta görüntülemeye devam ediyoruz. Bu noktada vatandaşlarımızdan ricamız, özellikle plastikler çok dayanıklı malzemeler. Doğada uzun yıllar kendilerini koruyabiliyor. Atılan her plastik maalesef farklı su kaynaklarında karşımıa çıkacaktır. Bu proje, ünivertemiz tarafından destekleniyor. Projede, kendi alanlarında uzman olan 4 araştırmacı görev alıyor. Su Ürünleri Fakültesi ile Kimya Bölümü'nden hocalarımızla bu çalışmayı yürütüyoruz."Demirören Haber Ajansı / Güncel Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Van Gölü Güncel Haberler

su kirliliğini önlemek için yapılan projeler